FAQ
CO TO JEST MEDIACJA?
Mediacja jest
sposobem rozwiazywania sporów, w którym dwie lub wiecej osób
pozostajacych w konflikcie spotyka sie z mediatorem, niezaleznym
ekspertem, aby wypracowac porozumienie. W sprawach rodzinnych i
rozwodowych jest to zazwyczaj dwoje mediatorów, kobieta i mezczyzna.
Mediacja jest procesem nieformalnym, ale ustrukturyzowanym. Udzial w
mediacji jest calkowicie dobrowolny.
JAKA JEST ROLA MEDIATORA? NA JAKIEJ PODSTAWIE MEDIATOR DECYDUJE, KTO MA RACJE I KTO WYGRYWA POSTEPOWANIE?
Mediator
nie decyduje o tym kto ma racje i kto wygrywa postepowanie, poniewaz
jest niezalezny i nie reprezentuje interesów zadnej ze stron. Nie
podejmuje decyzji a jedynie ulatwia stronom wzajemny dialog. Tresc
porozumienia konczacego mediacje ksztaltuja same strony, mediator go
nie ocenia.
CZY KAZDY KONFLIKT MOZNA ROZWIAZAC ZA POMOCA MEDIACJI?
Nie.
Choc mediacja jest niezwykle skutecznym i uniwersalnym sposobem
rozwiazywania sporów, istnieja spory, które nie podlegaja mediacji.
Przede wszystkim mediacji nie podlegaja sprawy o przestepstwa scigane z
urzedu, które moga rozpatrywac wylacznie sady. Mediacja nie jest takze
wlasciwa dla rozstrzygania sporów, gdzie miedzy stronami wystepuja
niemozliwe do zniwelowania przez mediatora róznice w potencjale
ekonomicznym czy intelektualnym. Warunkiem prawidlowego przebiegu
mediacji jest to, by strony uczestniczyly w postepowaniu na w miare
równych warunkach.
PRAWNICY RÓWNIEZ SA WPRAWNYMI NEGOCJATORAMI, PO CO WIEC ZATRUDNIAC KOLEJNEGO FACHOWCA - MEDIATORA?
Jesli
prawnicy chca ze soba wspólpracowac i pragna szybko doprowadzic do
rozstrzygniecia, mediacja moze nie byc potrzebna. W wielu przypadkach
jednak nastawieni na spór i zbijanie argumentów przeciwnej strony
prawnicy uniemozliwiaja prowadzenie konstruktywnego dialogu. Zdarza sie
równiez, ze dyskusje sa calkowicie zdominowane przez pelnomocników
stron. Utrudnia to przeprowadzenie postepowania mediacyjnego, którego
kluczowym elementem jest istnienie nieskrepowanej komunikacji pomiedzy
bezposrednio zaangazowanymi w spór. Istnieje mozliwosc korzystania z
mediacji przy udziale pelnomocników, prawników, jesli obie strony i ich
pelnomocnicy sie na to zgadzaja, ale jest to stosunkowo rzadko
stosowane. Czesciej zdarza sie, ze porozumienie koncowe zawarte podczas
mediacji konsultowane jest z prawnikami.
JAKA MOC MA POROZUMIENIE ZAWARTE PODCZAS MEDIACJI?
Porozumienie
zawarte podczas mediacji moze miec nawet moc prawna, jesli istnieje
taka potrzeba. Strony moga udac sie z gotowym porozumieniem do sadu,
który moze zatwierdzic ugode i gdzie moze jej zostac nadana tzw.
klauzula wykonalnosci. W sprawach kierowanych do mediacji z sadu
porozumienie zawarte przy pomocy mediatorów jest traktowane jako
podstawa do wydania orzeczenia lub wyroku.
Wiele par chcacych sie
rozwiesc korzysta z mediacji zanim trafia na rozprawe rozwodowa. Zyski
z takiego rozwiazania maja zarówno strony, które same, przy pomocy
mediatorów, dochodza do satysfakcjonujacego je porozumienia, oraz sad,
który nie musi orzekac, tylko sprawdzic, czy porozumienie jest zgodne z
prawem. Powoduje to oszczednosci czasowe, emocjonalne i ekonomiczne.
JAKIE MATERIALY SA POTRZEBNE, ABY MEDIACJA PRZEBIEGALA SPRAWNIE?
Mediacja
nie jest sformalizowanym procesem, w toku którego potrzebne jest
przedstawianie dowodów w takim zakresie, jak to ma miejsce w sadzie.
Mozliwe jest przedstawianie dokumentów czy innych zapisów, które
ulatwiaja komunikacje miedzy stronami oraz pozwalaja na wyjasnienie
waznych dla roz-strzygniecia sporu informacji. Materialy te nie sa
jednak traktowane jak dowody w postepowaniu sadowym. Jesli sprawa jest
kierowana do mediacji z sadu, mediatorzy otrzymuja niezbedne dokumenty
przed rozpoczeciem pierwszej sesji.
W JAKI SPOSÓB DBA SIE O UTRZYMANIE POUFNEGO CHARAKTERU MEDIACJI?
Poufnosc
mediacji jest zagwarantowana przez kodeks postepowania cywilnego i
dotyczy glównie mediatora. Strony zas nie moga powolac mediatora na
swiadka w sprawie, chyba ze obie wyraza zgode na zwolnienie go z
tajemnicy mediacji. Ponadto strony w ewentualnym dalszym postepowaniu
sadowym nie moga sie powolywac na zadne oswiadczenia, deklaracje czy
oferty zlozone podczas mediacji przez druga strone - sad nie wezmie ich
pod uwage.
Takze wumowie o mediacje (ustnej lub pisemnej) strony i mediatorzy zobowiazuja sie do przestrzegania zasady poufnosci.
Jesli
taka jest wola stron, mozliwe jest prowadzenie mediacji, w której
strony komunikuja sie jedynie za posrednictwem mediatora, który
przekazuje drugiej stronie tylko uzgodnione wczesniej oswiadczenia i
propozycje.
Mediator nie udostepnia swoich notatek do wgladu dla
stron czy innych osób. Sporzadzone w toku mediacji notatki podlegaja
zniszczeniu po jej zakonczeniu.
CZY ZALOZENIE, ZE STRONY NAPRAWDE WEZMA UDZIAL W MEDIACJI W DOBREJ WIERZE, NIE JEST ZBYT IDEALISTYCZNE?
SKAD PRZEKONANIE, ZE WSZYSCY ZACHOWAJA SIE "NA POZIOMIE"?
Mediatorzy
zdaja sobie sprawe, ze ludzie, szczególnie w sytuacji tak stresujacej
jak konflikt, moga reagowac emocjonalnie, samolubnie i miec sklonnosc
do manipulacji. Mediator akceptuje ten stan rzeczy i nie ocenia stron.
Sztuka mediatora jest takie pokierowanie rozmowa, by jej uczestnicy
zdali sobie sprawe z tego, ze rozwiazanie konfliktu lezy w ich
interesie. Mediator musi sprawic, ze strony nabiora zaufania zarówno do
niego, jak i do samego procesu mediacji.
A
CO Z OSOBAMI, KTÓRE PRZYSTEPUJA DO MEDIACJI JEDYNIE PO TO, BY ZDOBYC
INFORMACJE, KTÓRE ULATWIA IM PÓZNIEJSZE POSTEPOWANIE SADOWE?
W
istocie, zdarza sie, ze ktos przystepuje do mediacji w zlej wierze. Z
reguly w toku mediacji zdaje sobie jednak sprawe z faktu, ze znacznie
wiecej moze osiagnac negocjujac porozumienie mediacyjne niz oddajac
sprawe do sadu.
Zanim strony przystapia do mediacji powinny sie
zorientowac, jakie uprawnienia przyslugiwalyby im, gdyby sprawa trafila
do sadu. Poznanie praw przyslugujacych kazdej ze stron pozwala
uporzadkowac proces mediacji - kazda ze stron wie gdzie i w jakiej
kwestii moze ustapic a gdzie zadac realizacji swoich uprawnien. Na tym
etapie szczególnie celowa wydaje sie konsultacja z prawni-kiem.
JAKI JEST PRZEBIEG MEDIACJI? JAK WYGLADA SESJA MEDIACYJNA?
Po
przyjeciu sprawy Centrum Mediacji kontaktuje sie ze stronami, wyjasnia
im zasady rzadzace postepowaniem mediacyjnym i, jesli strony wykazuja
zainteresowanie i wyraza zgode, wyznacza termin pierwszej sesji. Na tym
etapie ustala sie równiez wysokosc i sposób zaplaty wynagrodzenia
mediatora oraz Centrum Mediacji. Wplata uzgodnionych wczesniej kwot
stanowi warunek wszczecia postepowania mediacyjnego. Naturalnie nie
dotyczy to przypadków, gdy w mysl regulaminu Centrum Mediacji czy
stosownego porozumienia postepowanie bedzie bezplatne.
Termin pierwszego spotkania wyznacza sie tak, aby strony mogly przemyslec swoje polozenie i skonsultowac sie z prawnikami.
Miejsce
przeprowadzenia pierwszej jak i nastepnych sesji uzgadniane jest ze
stronami. Chodzi o to, aby mediacja odbyla sie na neutralnym gruncie,
gdzie wszyscy uczestnicy beda sie czuli komfortowo. Sesja najczesciej,
choc nie jest to obligatoryjne, odbywa sie w siedzibie Centrum
Mediacji. Mozliwe jest takze wynajecie pomieszczen, które beda
odpowiadaly jakims szczególnym oczekiwaniom stron.
ILE CZASU ZWYKLE POTRZEBA NA OSIAGNIECIE POROZUMIENIA?
Mniej
niz na uzyskanie rozstrzygniecia w toku postepowania sadowego. W
przypadku spraw skomplikowanych lub takich, w które zaangazowanych jest
wiele podmiotów, potrzebnych moze byc kilka sesji, pomiedzy którymi
miedzy stronami i Centrum Mediacji trwa wymiana opinii lub dokumentów.
W przypadku prostych spraw z reguly wystarcza jedna lub dwie
kilkugodzinne sesje. Wszystko zalezy od woli stron oraz ilosci kwestii,
które nalezy rozwiazac. Równiez dlugosc pojedynczej sesji bywa
uzalezniona od stopnia skomplikowania sprawy czy sytuacji zawodowej lub
zyciowej stron. Pojedyncza sesja zwykle trwa od póltorej do trzech
godzin.